AbstractsLaw & Legal Studies

José Israel Herrera bestudeerde het eigen recht en de eigen rechtstoepassing door Maya-gemeenschappen in Mexico. Worden deze eigen normen in het officiële Mexicaanse recht serieus genomen? Geeft Mexico gevolg aan de internationale verplichting om de eigen cultuur en leefwijzen van inheemse volken zoals de Maya’s, te respecteren, ook in de rechtsorde en de staatsopbouw? Herrera bekeek dit op twee gebieden. Het eerste is de manier waarop in het Yucatangebied (onder andere de deelstaat Quintana Roo) aan de Maya-bevolking een officieel recht is toegekend om hun onderlinge conflicten en problemen volgens eigen rechtsopvattingen en door de eigen leiders te laten berechten. Herrera analyseerde vele rechtszaken van deze nieuwe inheemse justitie zoals nogal wat conflicten over het niet nakomen van huwelijksbeloften. Het blijkt overigens dat deze eigen justitie alleen binnen heel nauwe grenzen is toegestaan. Niettemin hebben Maya-leiders in deze deelstaat Quintana Roo met enige animo hun nieuwe rechterstaken aangepakt. Of dit een stap zal zijn naar een minder marginale positie van Maya’s binnen de dominante Mexicaanse samenleving is de vraag, volgens Herrera. Het tweede gebied van onderzoek betreft een analyse van vele strafzaken waarin Maya-verdachten voor een federale rechter kwamen voor gedragingen die voor de officiële justitie strafbaar zijn maar voor henzelf juist doodnormale handelingen. Volgens Herrera oordeelt een federale rechter dan soms dat deze persoon, zijnde inheems, iets achter loopt bij de gemiddelde Mexicaan, en daarom niet geacht kan worden de strafwaardigheid van zijn gedrag in te zien en dus niet gestraft moet worden. Dit is volgens Herrera geen stap naar meer respect voor de Maya-cultuur, integendeel, in het oordeel van de federale rechters komt een beklemmend vooroordeel tot uiting.